Sprawdzian Z Chemi Wodorotlenki I Tlenki

Wodorotlenki to związki chemiczne zbudowane z atomów metalu (lub jonu amonowego NH₄⁺) oraz grupy hydroksylowej (-OH). Wodorotlenki reagują z kwasami, tworząc sole i wodę w reakcji neutralizacji. Mogą mieć charakter zasadowy (rozpuszczalne w wodzie, np. NaOH, KOH) lub amfoteryczny (reagują zarówno z kwasami, jak i zasadami, np. Al(OH)₃, Zn(OH)₂). Nierozpuszczalne wodorotlenki reagują tylko z kwasami.

Key aspects of hydroxides include:

• Budowa: Składają się z kationu metalu i anionu hydroksylowego.
• Wiązanie: Zazwyczaj jest to wiązanie jonowe między kationem metalu a grupą hydroksylową.
• Nazewnictwo: Nazwy tworzy się od nazwy metalu z dodaniem słowa "wodorotlenek". Dla metali o zmiennej wartościowości podaje się ją w nawiasie, np. wodorotlenek żelaza(III).
• Właściwości fizyczne: Wodorotlenki zasadowe często są ciałami stałymi, rozpuszczalnymi w wodzie, tworząc roztwory o odczynie zasadowym.
• Właściwości chemiczne:
  • Reakcja z kwasami (neutralizacja): Metal(OH)_n + nHX → MetalX_n + nH₂O
  • Reakcja z tlenkami kwasowymi (wodorotlenki zasadowe): 2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O
  • Rozkład termiczny (niektóre): 2Al(OH)₃ podgrzanie→ Al₂O₃ + 3H₂O

Tlenki to związki chemiczne, w których jeden z pierwiastków jest tlenem o stopniu utlenienia -II, a drugim pierwiastkiem jest inny pierwiastek. Tlenki dzielimy na tlenki metali (zasadowe lub amfoteryczne) i tlenki niemetali (kwasowe lub obojętne). Tlenki metali zasadowych reagują z wodą, tworząc wodorotlenki zasadowe.

Key aspects of oxides include:

• Budowa: Złożone z tlenu i innego pierwiastka.
• Nazewnictwo: Nazywa się je zazwyczaj dodając przedrostki określające liczbę atomów tlenu i pierwiastka, np. tlenek siarki(IV) (SO₂), tlenek węgla(IV) (CO₂). Dla prostszych tlenków stosuje się też nazwy zwyczajowe, np. woda (H₂O), dwutlenek węgla (CO₂).
• Podział:
  • Tlenki metali:
    • Zasadowe: Reagują z wodą, tworząc wodorotlenki zasadowe (np. Na₂O, CaO).
    • Amfoteryczne: Reagują zarówno z kwasami, jak i zasadami (np. Al₂O₃, ZnO).
  • Tlenki niemetali:
    • Kwasowe: Reagują z wodą, tworząc kwasy beztlenowe lub tlenowe (np. SO₃, P₄O₁₀).
    • Obojętne: Nie reagują z kwasami, zasadami ani wodą (np. CO, NO).
• Właściwości chemiczne:
  • Reakcja z wodą (tlenki zasadowe i kwasowe).
  • Reakcja z kwasami (tlenki zasadowe i amfoteryczne).
  • Reakcja z zasadami (tlenki kwasowe i amfoteryczne).
  • Reakcja z innymi tlenkami (np. SO₂ + CaO → CaSO₃).

Przykład wodorotlenku: Wodorotlenek sodu (NaOH) – silna zasada, żrąca substancja stała, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Reaguje z kwasem solnym: NaOH + HCl → NaCl + H₂O.

Przykład tlenku: Tlenek magnezu (MgO) – tlenek metalu zasadowego. Reaguje z wodą, tworząc wodorotlenek magnezu: MgO + H₂O → Mg(OH)₂. MgO jest białą, stałą substancją, stosowaną np. jako środek zobojętniający nadkwasotę żołądkową.

Zastosowanie w praktyce: Wodorotlenki, takie jak wodorotlenek sodu, są szeroko stosowane w produkcji mydła, papieru i detergentów. Tlenki, na przykład tlenek żelaza, są kluczowymi składnikami pigmentów i materiałów budowlanych. Wodorotlenki i tlenki odgrywają fundamentalne role w procesach przemysłowych i codziennym życiu.