Puls życia 2 Układ Krwionośny Sprawdzian
Układ krwionośny to skomplikowany system w naszym ciele. Jego głównym zadaniem jest transportowanie wszystkiego, czego potrzebuje organizm. Myśl o nim jak o sieci dróg i autostrad w mieście.
Na szczycie tej sieci stoi serce. To jakby główna pompa, która nieustannie pracuje. Serce składa się z czterech części: dwóch przedsionków (górne komory) i dwóch komór (dolne, większe komory). Przedsionki zbierają krew, a komory ją wypompowują.
Głównym "paliwem" transportowanym przez układ krwionośny jest krew. Krew to specjalny płyn. Składa się z kilku ważnych elementów:
- Czerwone krwinki: Te malutkie krążki mają za zadanie przenosić tlen z płuc do wszystkich komórek ciała. Bez tlenu nasze ciało nie mogłoby funkcjonować. Są one czerwone, bo zawierają hemoglobinę.
- Białe krwinki: To nasi mali żołnierze. Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed bakteriami i wirusami. Walczą z infekcjami.
- Płytki krwi: Gdy się skaleczymy, te płytki pomagają zatrzymać krwawienie. Tworzą skrzepy.
- Osocze: To płynna część krwi. Zawiera wodę, sole mineralne, białka i inne ważne substancje. Osocze przenosi składniki odżywcze i odpady.
Jak krew się porusza? Dzięki naczyniom krwionośnym. To właśnie te "drogi". Są trzy główne rodzaje naczyń:
- Tętnice: Te naczynia niosą krew od serca do reszty ciała. Krew w tętnicach jest zazwyczaj bogata w tlen (z wyjątkiem tętnicy płucnej). Mają grube, elastyczne ściany, bo krew jest pod dużym ciśnieniem.
- Żyły: Te naczynia niosą krew do serca z reszty ciała. Krew w żyłach jest zazwyczaj uboga w tlen (z wyjątkiem żył płucnych). Mają cieńsze ściany niż tętnice. Często mają zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi.
- Naczynia włosowate: To najmniejsze i najcieńsze naczynia. Tutaj dochodzi do wymiany. Tlen i składniki odżywcze przechodzą z krwi do komórek, a dwutlenek węgla i inne odpady wracają do krwi. Są tak małe, że czerwone krwinki muszą się przez nie przeciskać jeden po drugim.
Układ krwionośny działa w dwóch głównych obiegach:
- Krążenie płucne: Krew z serca płynie do płuc, gdzie oddaje dwutlenek węgla i zabiera tlen. Potem wraca do serca.
- Krążenie systemowe (wielkie krążenie): Krew bogata w tlen jest pompowana przez serce do całego ciała. W komórkach oddaje tlen i składniki odżywcze, a zabiera dwutlenek węgla i inne odpady. Następnie wraca do serca.
Wszystko to działa razem, aby zapewnić naszym komórkom stały dopływ tlenu i składników odżywczych, a także usunąć niepotrzebne substancje. To puls życia, który utrzymuje nas przy życiu.
