Wspólrzedne Geograficzne Planeta Nowa 6 Sprawdzian
Wyobraź sobie naszą Ziemię jako ogromną, okrągłą pizzę, którą trzeba by jakoś ponumerować i zaznaczyć miejsca. Właśnie tak działają Współrzędne Geograficzne Planeta Nowa 6 Sprawdzian. To nasz sposób na dokładne odnalezienie dowolnego punktu na tej wielkiej pizzy, czyli na naszej planecie.
Mamy dwie główne "linijki" do mierzenia. Pierwsza to równik. Pomyśl o nim jak o taśmie mierniczej, która idealnie opasuje pizzę w najszerszym miejscu. Równik dzieli Ziemię na dwie połówki: półkulę północną i półkulę południową. Linie biegnące równolegle do równika to równoleżniki. Wyobraź sobie je jako obręcze na pizzy, które stają się coraz mniejsze w miarę zbliżania się do biegunów.
Każdy równoleżnik ma swój numer, mówiący nam, jak daleko na północ lub na południe od równika się znajdujemy. Mierzymy to w stopniach. Równik ma 0 stopni. Nowy Jork jest na przykład gdzieś koło 40 stopni na północ, a Sydney koło 34 stopni na południe. To jakby mówić: "ta porcja pizzy jest 40 kawałków taśmy mierniczej na północ od środka".
Druga linijka to południki. Wyobraź sobie je jako długie, pionowe paski schodzące od czubka pizzy do jej spodu, a potem z powrotem do góry. Wszystkie południki spotykają się na biegunach – biegunie północnym i biegunie południowym. Główny południk, od którego zaczynamy mierzyć, nazywa się Południk Zerowy, znany też jako Południk Grenwich. To jakby punkt startowy na taśmie mierniczej.
Południki mówią nam, jak daleko na wschód lub na zachód od Południka Zerowego jesteśmy. Mierzymy je również w stopniach. Wschodnia część świata ma stopnie na wschód, a zachodnia na zachód. Warszawa leży na wschód od Południka Zerowego, a Waszyngton na zachód. To tak, jakbyśmy mówili: "ta porcja pizzy jest 21 kawałków pionowego paska na wschód od głównego paska".
Kiedy połączymy nasz numer równoleżnika z numerem południka, dostaniemy dokładny adres każdego miejsca na Ziemi. To tak, jakbyśmy mówili: "poszukaj porcji pizzy, która jest 40 kawałków na północ od środka i 21 kawałków na wschód od głównego paska". Ten dokładny adres nazywamy współrzędnymi geograficznymi. Składają się one z szerokości geograficznej (odległość od równika) i długości geograficznej (odległość od Południka Zerowego).
Dzięki nim możemy dokładnie określić, gdzie znajduje się Londyn, czy gdzie płynie Amazonka. Bez nich zgubilibyśmy się w tej naszej ogromnej, okrągłej pizzy, którą nazywamy Ziemią. Pomyśl o tym jak o systemie GPS w telefonie – on też używa właśnie tych zasad, aby pokazać Ci drogę.
