Układ Pokarmory Sprawdzian Klasa 7
Układ pokarmowy to złożony system organów w naszym ciele, którego zadaniem jest przetwarzanie pokarmu, aby organizm mógł pozyskać z niego energię i składniki odżywcze niezbędne do funkcjonowania. To, co nie zostanie wykorzystane, jest usuwane jako kał.
Proces trawienia pokarmu odbywa się etapami. Zaczyna się już w jamie ustnej.
Krok 1: Jama Ustna. Tutaj pokarm jest rozdrabniany przez zęby (trawienie mechaniczne) i mieszany ze śliną (trawienie chemiczne). Ślina zawiera enzym amylazę ślinową, który rozpoczyna rozkład skrobi. Przykład: Kiedy jesz kromkę chleba, amylaza ślinowa zaczyna rozkładać skrobię na cukry proste, co powoduje, że chleb staje się słodszy po dłuższym żuciu.
Krok 2: Przełyk. Rozdrobniony pokarm, zwany teraz kęsem, przechodzi przez przełyk dzięki ruchom perystaltycznym – falowym skurczom mięśni. Przykład: Wyobraź sobie, że kęs jedzenia to mała kulka, a przełyk to rura. Mięśnie przełyku kurczą się, popychając kulkę w dół, nawet gdy stoisz na głowie.
Krok 3: Żołądek. W żołądku pokarm jest mieszany z sokiem żołądkowym, który zawiera kwas solny (zabija bakterie) i pepsynę (enzym rozkładający białka). Żołądek magazynuje pokarm i stopniowo przesuwa go dalej. Przykład: Wyobraź sobie, że żołądek to mikser. Sok żołądkowy to płyn, a mięśnie żołądka mieszają wszystko, tworząc papkę zwaną chymem.
Krok 4: Jelito Cienkie. To tutaj zachodzi największa część trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Jelito cienkie dzieli się na dwunastnicę, jelito czcze i jelito kręte. Do dwunastnicy uchodzą soki trawienne z trzustki (zawierające enzymy trawiące węglowodany, białka i tłuszcze) oraz wątroby (żółć, która emulguje tłuszcze). Ściany jelita cienkiego mają fałdy, kosmki i mikrokosmki, które zwiększają powierzchnię wchłaniania. Przykład: Wyobraź sobie, że jelito cienkie to dywan z mnóstwem małych włosków (kosmków). Każdy włosek zwiększa powierzchnię, dzięki czemu więcej składników odżywczych może zostać wchłoniętych do krwi.
Krok 5: Jelito Grube. W jelicie grubym wchłaniana jest woda i sole mineralne. Resztki pokarmowe, które nie zostały strawione, są zagęszczane i formowane w kał. Przykład: Jelito grube działa jak gąbka, wyciskając wodę z niestrawionych resztek, aby utworzyć stały kał.
Krok 6: Odbyt. Kał jest przechowywany w odbytnicy i usuwany z organizmu przez odbyt.
Dlaczego to ważne? Zrozumienie działania układu pokarmowego pozwala na świadome dbanie o zdrową dietę, która dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Ponadto, pozwala na rozpoznawanie przyczyn problemów trawiennych i skuteczne zapobieganie im.
