Sprawdzian Klasa 7 Fizyka Dynamika

Hej siódmoklasisto! Witaj w świecie dynamiki. Dynamika to dział fizyki. Opisuje, dlaczego rzeczy się poruszają. Wykorzystamy obrazy i przykłady. Zrozumiesz to łatwiej.

Zacznijmy od I zasady dynamiki Newtona. Ciało pozostaje w spoczynku. Albo porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. Dzieje się tak, dopóki jakaś siła nie zacznie na nie działać. Wyobraź sobie krążek hokejowy. Leży nieruchomo na lodzie. Nie ruszy się sam z siebie, prawda?

Teraz popchnijmy krążek! Będzie się ślizgał po lodzie. Będzie się poruszał mniej więcej ze stałą prędkością. Do czasu, aż tarcie go zatrzyma. Albo uderzy w bandę. I zasada mówi, że bez działania sił, jego ruch by się nie zmienił. Tak działa bezwładność!

Bezwładność to opór ciała. Opór przed zmianą ruchu. Im większa masa ciała, tym większa bezwładność. Ciężki samochód trudniej zatrzymać niż rower. To właśnie bezwładność w akcji. Pomyśl o wózku sklepowym. Pusty łatwo popchnąć i zatrzymać. Pełny – już nie tak bardzo.

Przejdźmy do II zasady dynamiki Newtona. Mówi ona, że siła działająca na ciało. Powoduje jego przyspieszenie. To przyspieszenie jest wprost proporcjonalne do siły. I odwrotnie proporcjonalne do masy. Brzmi skomplikowanie? Spokojnie, uprościmy to.

Wzór to: F = ma. F to siła. m to masa. a to przyspieszenie. Większa siła, większe przyspieszenie. Większa masa, mniejsze przyspieszenie. Wyobraź sobie pchanie piłki do koszykówki. Mocniej popchniesz, szybciej poleci. Piłka lekka przyspieszy łatwiej niż ciężka kula do kręgli.

Teraz III zasada dynamiki Newtona. Gdy jedno ciało działa na drugie siłą. Drugie ciało działa na pierwsze siłą równą co do wartości. Ale przeciwnie skierowaną. Akcja i reakcja. To bardzo ważne.

Kiedy skaczesz, naciskasz na ziemię. Ziemia naciska na ciebie z tą samą siłą. To dlatego się podnosisz. Kiedy rakieta startuje, wyrzuca gazy w dół. Gazy pchają rakietę w górę. Akcja: gazy w dół. Reakcja: rakieta w górę. Rozumiesz?

Siła ciężkości (ciężar) to siła. Przyciąga wszystkie ciała do Ziemi. Ziemia przyciąga Cię. Przyciąga piłkę. Przyciąga wszystko! Siła ciężkości zależy od masy ciała. Ciężar to Q = mg, gdzie g to przyspieszenie ziemskie (około 9.81 m/s²). Im większa masa, tym większy ciężar.

Siła tarcia to siła. Przeciwdziała ruchowi. Powstaje, gdy dwie powierzchnie się stykają. Tarcie zależy od rodzaju powierzchni. I od siły nacisku. Łatwiej przesunąć coś po lodzie. Niż po szorstkim betonie. To dlatego, że lód ma mniejsze tarcie. Pomyśl o hamowaniu roweru. Im mocniej naciśniesz hamulec, tym większa siła tarcia. I tym szybciej się zatrzymasz.

Gratulacje! Przeszedłeś przez podstawy dynamiki. Pamiętaj o przykładach i obrazach. Ułatwią Ci zrozumienie. Powodzenia na sprawdzianie!