Historia I Społeczeństwo Klasa 6 Sprawdzian Dział 2
Rzeczpospolita Obojga Narodów to kluczowy termin historyczny oznaczający unię Polski i Litwy, zawartą w 1569 roku w Lublinie.
Główne aspekty tej unii to:
Wspólny monarcha. Połączona rzeczpospolita miała jednego króla, wybieranego wspólnie przez szlachtę obu narodów. Nie była to unia personalna w ścisłym tego słowa znaczeniu, ponieważ po zawarciu unii w Lublinie, przyszłe wybory miały dotyczyć obu państw jednocześnie. Król był zarówno królem Polski, jak i wielkim księciem litewskim.
Wspólny parlament (Sejm). Ustanowiono jeden sejm, złożony z posłów z obu części państwa. Sejm ten decydował o najważniejszych sprawach państwowych, takich jak wojna, pokój, podatki czy prawa.
Wspólna polityka zagraniczna. Rzeczpospolita prowadziła wspólną politykę zagraniczną. Oznaczało to, że oba państwa prowadziły wojny i zawierały pokoje jako jeden organizm państwowy.
Osobne urzędy i wojsko. Pomimo unii, Polska i Litwa zachowały odrębne urzędy centralne (takie jak kanclerz, podskarbi) oraz własne wojsko. Była to cecha odróżniająca ją od państwa zunifikowanego, gdzie urzędy i struktury wojskowe byłyby jednolite.
Wspólne prawo i polityka monetarna. Stopniowo dążyło się do ujednolicania prawa i systemu monetarnego, choć proces ten nie został w pełni zakończony. Szlachta obu narodów posiadała podobne prawa i przywileje.
Przykład: Król Stefan Batory, wybrany na króla Polski w 1576 roku, stał się jednocześnie wielkim księciem litewskim. Jego decyzje dotyczące wojny z Moskwą dotyczyły całej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Przykład: Sejm warszawski z 1569 roku, który uchwalił Unię Lubelską, był zgromadzeniem posłów z Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, podejmowanym decyzje dotyczące przyszłości obu państw.
Zastosowanie w realnym świecie. Zrozumienie Rzeczypospolitej Obojga Narodów jest kluczowe dla pojmowania historii Polski i Litwy, a także dla analizy procesów tworzenia się państw wielonarodowych i federacji. Pokazuje to, jak dwa odrębne państwa mogły połączyć się w potężny organizm polityczny, jednocześnie zachowując pewną autonomię.
