Cześć! Dziś zajmiemy się dodawaniem i odejmowaniem pisemnym, takim, jakiego uczą w 5 klasie. To bardzo ważne umiejętności, które przydają się w wielu sytuacjach, nie tylko w szkole. Zrozumienie tych zasad ułatwi Ci liczenie w pamięci i korzystanie z kalkulatora.
Dodawanie pisemne to sposób dodawania dużych liczb krok po kroku. Robimy to, układając liczby jedna pod drugą, dbając o to, by cyfry o tej samej wartości (jedności, dziesiątki, setki) były w jednej kolumnie. To tak, jakbyśmy budowali wieżę z klocków, gdzie każdy klocek ma swoje miejsce.
Zaczynamy od kolumny jedności. Jeśli suma w tej kolumnie jest większa niż 9, musimy przenieść jedną dziesiątkę do następnej kolumny (kolumny dziesiątek). To tak, jakbyśmy mieli 12 jedności i zamieniali 10 jedności na jedną dziesiątkę.
Spójrzmy na przykład. Załóżmy, że chcemy dodać 345 i 178. Układamy liczby jedna pod drugą:
345
+ 178
-------
Zaczynamy od prawej strony. 5 + 8 = 13. Zapisujemy 3 w kolumnie jedności, a 1 (dziesiątkę) przenosimy nad kolumnę dziesiątek. Następnie dodajemy kolumnę dziesiątek: 1 (przeniesiona) + 4 + 7 = 12. Zapisujemy 2 w kolumnie dziesiątek, a 1 przenosimy nad kolumnę setek. Na koniec dodajemy kolumnę setek: 1 (przeniesiona) + 3 + 1 = 5. Wynik to 523.
Odejmowanie pisemne działa podobnie, ale zamiast dodawać, odejmujemy. Również układamy liczby jedna pod drugą, cyfry o tej samej wartości w jednej kolumnie. Musimy upewnić się, że większa liczba jest na górze.
Jeśli w którejś kolumnie nie możemy odjąć (bo cyfra na górze jest mniejsza niż na dole), musimy pożyczyć od kolumny po lewej stronie. To tak, jakbyśmy mieli 23 jabłka i chcieli dać komuś 5, ale mamy tylko 3. Wtedy musimy "rozbić" jedną dziesiątkę (10 jabłek) na pojedyncze jabłka.
Przykład: 523 - 178. Układamy liczby:
523
- 178
-------
Zaczynamy od prawej strony. 3 - 8? Nie możemy tego zrobić. Musimy pożyczyć 1 od kolumny dziesiątek. Zamiast 2 w kolumnie dziesiątek mamy teraz 1, a w kolumnie jedności mamy 13 (bo pożyczyliśmy 10). Teraz możemy odjąć: 13 - 8 = 5. Zapisujemy 5 w kolumnie jedności. Następnie odejmujemy kolumnę dziesiątek: 1 - 7? Znowu nie możemy. Musimy pożyczyć 1 od kolumny setek. Zamiast 5 w kolumnie setek mamy teraz 4, a w kolumnie dziesiątek mamy 11. 11 - 7 = 4. Zapisujemy 4 w kolumnie dziesiątek. Na koniec odejmujemy kolumnę setek: 4 - 1 = 3. Zapisujemy 3 w kolumnie setek. Wynik to 345.
Pamiętaj, że ćwiczenie czyni mistrza. Im więcej będziesz dodawać i odejmować pisemnie, tym lepiej będziesz to robić. Możesz zacząć od prostych przykładów, a potem przechodzić do coraz trudniejszych. Powodzenia!
